Doğru Bütçe Yönetimi İçin Tüyolar

Geçtiğimiz yıl en çok konuşulan konuların başında sağlık gelirken bu yıl sağlıkla birlikte ekonomi de gündemin başlarında yer alıyor. Yaşam kalitesini oldukça etkileyen pahalılaşma doğru bütçe yönetiminin nasıl olması gerektiği sorusunu akla getiriyor. Kişileri alış veriş yapmaya yönelten istekler, ihtiyaçlar, indirimler, teşvikler doğru yönetilemediğinde bütçeler için tehdit oluşturabiliyor. Özellikle de bugünlerde bütçemizi nasıl koruyabileceğimizi, doğru finansal adımların nasıl atılması gerektiğini Para Koçu, Yazar Pelin Narin Tekinsoy açıkladı. 

Bütçe yönetimi akla ilk olarak şirketler veya kurumlar gibi organizasyonların bütçelerinin yönetilmesini getirse de çıkış noktası kişisel bütçedir. Kişisel bütçeden de yola çıkarak aile bütçelerinde kaç kişinin gelir getirdiği ve harcamaların kimler için yapılacağı konusu konuşularak öncelikler belirlenmeli ve kazançlardan, harcamalardan oluşan gelir gider dengesi sağlanmalıdır. Ürün raf fiyatlarının ve enflasyonun tüm dünyada arttığı bugünlerde, artan banka faiz oranları da kişilerin hem alışveriş hem de yatırım kararlarını doğrudan etkiliyor. Bu durumda kişilerin bilinçli adımlar atabilmesi ve doğru bütçe yönetiminin ipuçlarını Para Koçu, Yazar Pelin Narin Tekinsoy verdi. 

Bütçe tabloları oluşturulmalı 

Birçok şirket bütçesinin yönetiminde de olduğu gibi kişiler kendilerinin ve ailelerinin bütçe yönetimi için tablolar oluşturmalı. İstek ve ihtiyaçların netleştirilip, yeterli para olduğunda yapılacaklar şeklinde başlıkların ayrı ayrı belirlendiği, gelir ve giderin yazıldığı, kişisel ve aile hedeflerinin netleştirildiği tablolar oluşturulmalı. İhtiyaçlar, günlük, aylık ve zaman içinde olmazsa olmazlar şeklinde de üçe ayrılabilir. Bu tabloya mecburi giderler olarak kira, faturalar gibi düzenli olanlar yazılabilirken bir anda ve nadiren oluşabilecek öngörülmeyen giderler için de bir bölüm oluşturulabilir. Bütçenin genel bir fotoğrafını çekmek harcama yaparken de bilinçli yapılmasına yardımcı olur. 

İndirimlere yaklaşım nasıl olmalı? 

Ürünlerin fiyatlarının sürekli arttığı haberleri ard arda gelse de bir yandan da indirim haberleri gelmeye devam ediyor. İndirimler gerçek anlamda yapıldığında firmaların stoklarını tüketmelerine ve belli pazarlama hedeflerini gerçekleştirmelerine yararken tüketicilerin de ihtiyaçlarını uygun fiyata gidermelerini sağlıyor. Bilinçli bir tüketici olup, bütçeleri korumak için almak istenen ürünün örneğin mağaza ve internet mağazasındaki fiyatı karşılaştırılmalı. Aynı satıcıdan aynı ürün olsa dahi iki farklı satış kanalında fiyatlar farklılıkları mevcut. İndirimler değerlendirilirken iyi araştırılmasını tavsiye ediyorum. Fiyatların daha da yükseleceğinin endişesiyle indirimde görünen ama ihtiyaç olmayan ürünler alınarak stoklanmamalı. Her zaman kullanılan, raf ömrü uzun ve ihtiyaç olan ürünler için indirimler değerlendirilebilir. 

Kredi kartı kullanımı

Kredi kartları kullanırken bilinmesi gerekenler; her kredi kartı için kullanım bedeli tahsil edildiği gibi kredi kartıyla satın alırken yılın belli periyotlarında yapılan öteleme faizinin değişiklik miktarlarının duyuruları da takip edilmelidir. Mümkün olduğu kadar kredi kartı harcamalarını günlük ve aylık tablolar şeklinde neye para harcandığına dair notlar alınarak çıkarılmalı. Kişiler kurumların kendileri için hazırladığı harcama grafiklerinden çok kendi harcama grafiklerini tutmalı. Bu çizelgeler hem aylık hem de yıllık olarak kendinizi ne kadar miktarda bloke ettiğimizin göstergesidir. Bankalar aylık grafikler gönderirken, kişisel olarak siz yıllık olarak da kredi kartı parasal durumunuzu görebilirsiniz. Ayrıca bilimsel araştırmalar kredi kartı harcamalarında kişinin beynindeki acı hissini ortadan kaldırdığını ispatlayarak kontrol edilmez şekilde kullanıldığını kanıtlamıştır. 

Alışverişlerde nakit para kullanmaya özen gösterilmeli

Alışverişlerde mümkün olduğu kadar nakit para kullanmaya özen gösterilmeli. Bu sizin ihtiyatlı ve kontrollü şekilde davranmanızı sağlar. Bilimsel araştırmalar nakit para kullanırken beyinde acı hissi oluştuğu için bireyin daha kontrollü davrandığını kanıtlamıştır. Bununla birlikte günlük ve haftalık bütçenizde kendinizi gözlemlemek için nakit bir bütçe oluşturmak, süreci parasal davranışınız olarak yorumlamanıza da yardımcı olacaktır. Hatta bu durumu biraz daha düşünmek ve netleştirmek için “en son hangi dönemde nakit para kullanıyordunuz ve nasıl davranıyordunuz?” sorularını cevaplamak bugünkü parasal davranışlarınız için de bir fikir edinmenize yardımcı olabilir. 

Tasarruf nasıl yapılmalı? 

Bugünlerde tasarruf yapmak günü kurtarma halinden dolayı hayal gibi görünebilir. Ancak para listenizle beraber kredi kartı gözlem listenizi oluşturmak başlangıçta ufak ufak da olsa bir süre sonra sizi tasarruf tarafına getirecektir. İçinde bulunduğumuz durumda günü doğru programlayarak akıllı borç yapmak veya hiç borç yapmayarak ilerlemek tasarruf sağlamamıza yardım edecektir. Bununla birlikte evdeki kıyafetlerinizi yeniden elden geçirerek tasarım yapmanız veya terzinizle beraber yenilemeniz tasarruf yollarından biri olabilir. Sıklıkla kuru temizlemeye verilen ev kıyafetleri yerine, evde yapamayacağınız veya hassas olduğunu düşündüğünüz kıyafetlerinizi seçerek temizlemeye verme, tasarruf alanında değerlendirebileceğiniz diğer noktalar. Bazen evde temizlemeye çalıştığımız kıyafetler astarı yüzünden pahalı masraflar çıkarabilir. Her gün dışarıdan yemek sipariş etmek yerine evde sağlıklı şekilde hem de hane halkıyla beraber yapılacak, aile ilişkilerini güçlendirecek menüler oluşturulabilir. İhtiyacınızı görmeyeceğini düşündüğünüz yani kullanılmayacak diye bir kenara ayırdığınız ev araç ve gereçleri için de ucuz maliyetli yenilemeler, kullanım şekli değişikliği yapmak mümkün olabilir. Kişisel olarak yeteneklerinizin de ortaya çıkmasını sağlayacak bu tür davranışlar ruh halinizi de olumlu yönde etkilemekle kalmayacak; bu alışkanlıklarınız değişmeye başladığında tasarruf ettiğinizi göreceksiniz. Olur da bunların hiç birini yapamam diye aklınızdan geçiyorsa, evinizde artık ihtiyacınız olmayan eşyaları çıkarıp ihtiyacı olan kişilerle paylaşabilirsiniz.

Duygular birikim planlarını ve acil durum yönetimini etkiler

Tasarruf yapmaya başladığınızda acil durum çözümleri için gereken parayı da biriktirmeye başlarsınız. Her ne kadar duygularımız kişisel bütçe birikim planı oluşturmakta göz ardı edilse de acil durumlarda duygu yönetimi önemlidir. Para kullanımı gerçekte alıp-verme ve hesap yapma şeklinde her ne kadar algılansa da her türlü ihtiyacımız ve isteğimizin altında duygularımız yatar. Günümüz koşullarındaki yatırım enstrümanlarının kullanımı daha fazla kazanma isteğinin oluşturduğu güçlü hissetme veya kaybetme korkusu gibi duygularımızı tetiklese de bireysel inançlarımızla hareket etmemize sebep olur. Tüm bu koşullarla beraber, birikim yapabilmek ve doğru bütçe yönetimini sağlamak istiyorsak önce en acil olan şey duygularımızı yönetmeyi öğrenmektir.