TÜRK’ÜN TÜRK’DEN BAŞKA DOSTU YOKTUR

ABD Temsilciler Meclisi, Türkiye’nin Suriye’de başlattığı askeri harekatın sona ermesi için harekatla ilişkilendirdiği Türk yetkililere ve savunma sanayii ile ilişkilendirilen bankalara yönelik yaptırım tasarısını kabul etti.

ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Demokrat Eliot Engel ve Komisyon’daki Cumhuriyetçilerin lideri Michael McCaul, TÜRKİYE’nin suriye’de başlattığı askeri operasyonun “sona ermesi için” hazırladıkları yasa tasarı, Komisyon’da kabul edildi. Tasarı, operasyonla ilişkilendirilen Türk yetkililere ve savunma sektörüyle ilişkilendirilen bankalara yaptırım uygulanmasını öngörüyor.

S-400 YAPTIRIMI DA VAR

Aynı yasa tasarısında, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi satın almasına yönelik yaptırım uygulanması maddesi de yer alıyor.

TASARI YASALAŞIRSA TSK’YA SİLAH SATIŞI ENGELLENECEK

Tasarı yasalaşırsa Amerikan silahlarının, Suriye’de operasyon yürüten Türk Silahlı Kuvvetleri’ne satışı engellenecek.

PACT (Türkiye’nin Çıkardığı Çatışmaya Karşı Yasa – Protect Against Conflict by Turkey Act) adı verilmesi önerilen yasa tasarısında şu maddeler var:

YAPTIRIMLARIN 15 GÜN İÇİNDE UYGULANMASI ÖNGÖRÜLÜYOR

Bu madde altında, yasalaşması halinde yürürlüğe girdikten sonraki 15 gün içinde Milli Savunma Bakanı, TSK Genelkurmay Başkanı, 2. Ordu Komutanı, Hazine ve Maliye Bakanı’na bu yaptırımların uygulanması öngörülüyor.

Maddede sadece ünvanlar yer alırken, şu an bu görevlerde bulunan kişilerin isimlerine yer verilmiyor.

Yasanın yürürlüğe girmesinden sonraki 30 gün içinde de ABD Dışişleri Bakanı, Savunma Bakanı ve Ulusal İstihbarat Direktörü’nün bir araya gelerek bir liste oluşturması öngörülüyor.

“Suriye’yi işgal etme kararı alan Türk yetkililer, Suriyeli Kürt toplumu ve operasyondan etkilenen topluluklara yönelik saldırılara liderlik eden üst düzey Türk askeri yetkilileri, Türkiye’nin Suriye’deki askeri operasyonlarına yardım eden Türk yetkililer” belirlenerek listeye eklenecek.

LİSTE 60 GÜNDE BİR GÜNCELLENECEK

Listenin 60 günde bir güncellenmesi de öneriliyor. Liste her güncellendiğinde, 15 gün içerisinde yeni isimlere yönelik de yaptırımların yürürlüğe girmesi öngörülüyor.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’IN MAL VARLIĞINA DAİR RAPOR

Yasanın yürürlüğe girmesi durumunda, en fazla 120 gün içinde ABD Dışişleri Bakanı’nın, istihbarat servisi ve Hazine Bakanlığı’yla birlikte çalışarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ve ailesinin (eşleri, çocukları, anne-babası ve kardeşleri olarak belirtiliyor) tahmin edilen mal varlığı, bilinen gelirleri ve yatırımlarına dair rapor hazırlaması isteniyor.

SİLAHLARIN SURİYE’DE OPERASYONEL OLAN TÜRK KUVVETLERİNE GİTMESİNİ ENGELLEMEK

ABD’nin Silah İhracatını Kontrol Yasası’yla belirlenen herhangi bir Amerikan savunma aracı ya da hizmeti, TSK’nın Suriye’deki operasyonlarında kullanması için Türkiye’ye gönderilmeyecek.

Ancak NATO’nun onayladığı operasyonlar ya da Türkiye’de Amerika’nın operasyonları için kullanacağı malzemeler için ya da Başkan’nın “acil” olarak gördüğü durumlar için bu maddede istisna yapılabilecek.

TÜRK ORDUSUNA VE SAVUNMA SANAYİNE PARA TRANSFERİ YAPAN TÜRK KURUMLARINA HIZLI YAPTIRIM

Tasarı yasalaştığı takdirde yürürlüğe girdikten sonraki 30 gün içinde ABD Dışişleri Bakanı, Savunma Bakanı ve İstihbarat Servisi Direktörü bir araya gelerek bu kişileri ve kurumları belirleyecek.Sonraki 60 gün içerisinde de yaptırımlar uygulanmaya başlayacak.

HALKBANK İÇİN AYRI BİR BÖLÜM

Tasarıda, Halkbank için ayrı bir bölüm ayrılmış.Bu bölüme göre tasarının yasalaşıp yürürlüğe girdiği tarihten sonraki 15 gün içinde Başkan, Halkbank’a ya da bu bankanın iştiraki niteliğindeki herhangi bir kuruluşa mali yaptırım uygulayacak.

Türkiye’nin Suriye’deki operasyonunu sonlandırması ve “IŞİD karşıtı mücadeleye engel olmaması” durumunda, yaptırımların sona ermesi de tasarıda öneriliyor.

YAPTIRIMLAR

Tasarının 11. bölümünde, daha önceki maddelerde “uygulanması öngörülen” yaptırımlar sıralanıyor.

Buna göre belirlenen kişilerin ve kurumların ABD’deki mal varlıklarına erişimleri engellenecek, satılması ya da yer değiştirmesi mümkün olmayacak.

Bu kişiler “ABD’ye kabul edilmez, ABD’ye giriş için vize ya da herhangi başka bir belge alamaz, daha önce aldığı vize ya da belgeler, ne zaman alındığına bakılmaksızın yasa yürürlüğe girdi anda iptal edilmiş sayılır.”

Bu maddenin tek istisnası da, yaptırım uygulanan kişilerin New York’ta bulunan Birleşmiş Milletler Genel Merkezi’ne gitmesini gerektiren durumlar olacak.

S-400 YAPTIRIMI

Yönetimin, S-400 satışı sebebiyle Türkiye’ye karşı CAATSA 231 numaralı yaptırımlarını 30 gün içinde uygulaması

Yasanın yürürlüğe girmesinden sopnraki 30 gün içinde, 12 Temmuz 2019’da parçaları Türkiye’ye gönderilmeye başlayan S400 füze savunma sisteminin satışı sebebiyle, daha önce de gündeme gelen CAATSA yaptırımlarının başlaması öngörülüyor.

ABD Savunma Bakanlığı’nın, hem IŞİD tutuklularının gözaltında tutulduğuna dair, hem de Türkiye’nin askeri operasyonunun bölgedeki etkilerine dair birer rapor hazırlaması ve Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi’ne sunması talep ediliyor.

YAPTIRIM SÜRECİ NASIL İŞLEYECEK?

Tasarıda önerilen yaptırımlar, yasalaşması halinde sadece Türkiye’nin askeri operasyonunu sonlandırması ya da üzerinden 3 sene geçmesi halinde yürürlükten kalkacak.

11 Ekim’de Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komisyonu’na sunulan yasa tasarısı, komitede görüşüldükten sonra Temsilciler Meclisi’ne gelecek.

Bunun için net bir tarih verilmiyor ancak önümüzdeki günlerde Temsilciler Meclisi’ne gönderilmesi ve oylama için tarih belirlenmesi bekleniyor.

Tasarının, Kongre’nin bir kanadı olan 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi’ndeki oylamada basit çoğunluğa ulaşması gerekiyor. Yani en az 218 oy alırsa, tasarı bu kez Senato’ya yönlendirilecek.

Kongre’nin diğer kanadı olan Senato’da da ilgili komiteye verilen yasa tasarısı, görüşüldükten sonra Senato’da oylanması için bir tarih belirlenecek.

Eğer Senato tasarıyı olduğu gibi kabul ederse Başkan’a gidecek.

Değişiklik yapmak isterse yeniden Temsilciler Meclisi’ne gönderilerek burada yeniden ele alınacak.

Sonuçta hem Temsilciler Meclisi hem Senato’da oylanan tasarı, onay için Başkan’a gidecek.

ABD Başkanı Donald Trump’ın, tasarıyı onaylaması ya da veto etmesi için 10 günü olacak.

ABD Anayasası’na göre, Başkan tarafından veto edilen bir tasarının Kongre’nin hem Temsilciler Meclisi hem de Senato kanadında üçte iki çoğunlukla bir daha kabul edilmesi halinde, veto da geçersiz kılınıyor.

Temsilciler Meclisi’nde geçen hafta Cumhuriyetçi Parti’nin Wyoming temsilcilerinden Liz Cheney’nin, 28 Cumhuriyetçi üyeyle birlikte Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını öngören bir başka yasa tasarısı da sunulmuştu.

Senato’da da Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham ve Demokrat Chris Van Hollen’ın birlikte hazırladığı bir yaptırım tasarısı sunuldu. Bu iki tasarının da önümüzdeki günlerde görüşülmeye başlaması bekleniyor.