Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), fiili hizmet süresi zammı (yıpranma payı) uygulamasında önemli bir düzenlemeye giderek, risk unsuru taşımayan bazı meslekleri kapsam dışına çıkardı. Yeni düzenleme, Nisan 2025 itibarıyla yürürlüğe girecek.
Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan denetimlerde, bazı işyerlerinin riskli ve tehlikeli sayılmayan görevler için de yıpranma payı bildirimi yaptığı tespit edildi. Bu kapsamda; aşçı, bekçi, çaycı, danışman, hizmetli ve sekreter gibi görevler artık yıpranma payı uygulamasından faydalanamayacak.
Yeni dönemde SGK, uygun olmayan meslek kodlarından yapılan bildirimleri çevrimiçi sistem üzerinden engelleyecek. Yanlış bildirimde bulunan işverenler sistem tarafından uyarılacak ve hatalı girişlerin önüne geçilecek.
Kısıtlanan meslek kodlarının listesi SGK’nın çevrimiçi sisteminde yayımlanacak. Bu sayede yalnızca gerçekten tehlikeli ve yıpratıcı işlerde fiilen çalışanlar yıpranma payı hakkından yararlanabilecek.
Uygulamada dikkat çeken bir diğer detay ise şoförlük mesleğiyle ilgili. Örneğin, normal şartlarda görev yapan şoförler kapsam dışında bırakılırken, yangın söndürme işinde fiilen görev yapan itfaiye şoförleri yıpranma payı uygulamasından faydalanabilecek.
Yeni düzenleme ile aynı zamanda, yıpranma payı gerektiren riskli işlerde çalışan ancak meslek kodu hatalı bildirilen çalışanların hak kaybının da önüne geçilmesi amaçlanıyor.
Yıpranma Payı (Fiili Hizmet Süresi Zammı) Nedir?
Fiili Hizmet Süresi Zammı (FHSZ), ağır, tehlikeli ya da yıpratıcı işlerde çalışan sigortalılara tanınan bir haktır. Bu düzenleme ile çalışanların prim gün sayısı artırılır, hizmet süreleri uzatılır ve daha erken emekli olmaları sağlanır.
Kimler Yararlanabilir?
-
4/a (SSK) ve 4/c (Emekli Sandığı) sigortalıları
-
Kanunun 40. maddesinde yer alan ağır ve riskli işlerde çalışanlar
-
Sağlık çalışanları, hemşireler, eczacılar
-
Madenciler, kimyasal üretim işçileri
-
Radyasyonla çalışan personel
-
Polis, jandarma, itfaiyeci ve arama-kurtarma ekipleri
-
Bazı adliye personeli ve öğretmenler
Yeni uygulamayla birlikte, yıpranma payının yalnızca gerçekten zor ve tehlikeli koşullarda çalışanlar için geçerli olması sağlanacak.
